Dodatek mieszkaniowy to forma pomocy państwa dla osób, które nie są w stanie pokryć kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania (ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (tj. Dz.U. Z 2021 r. poz. 2021).
Kto jest uprawniony do dodatku mieszkaniowego?
Prawo do dodatku mieszkaniowego ma osoba, która spełni łącznie trzy przesłanki:
1. Posiada tytuł prawny do zajmowanego lokalu – umowa najmu, przydział, akt własności lub nie posiadający takiego tytułu, ale oczekujący na lokal socjalny lub zamienny,
2. Posiada określony ustawą dochód,
3. Zajmuje lokal o powierzchni tzw. normatywnej.
1. Kryterium – tytuł prawny do lokalu
Dodatek mieszkaniowy, z zastrzeżeniem art. 7 ust. 3 i 4, przysługuje:
1) najemcom albo podnajemcom lokali mieszkalnych, zamieszkującym w tych lokalach;
2) osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych, do których przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego;
3) osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach stanowiących ich własność i właścicielom samodzielnych lokali mieszkalnych;
4) innym osobom mającym tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym wydatki związane z jego zajmowaniem;
5) osobom zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekującym na przysługujący im lokal zamienny albo najem socjalny lokalu.
Dodatek mieszkaniowy:
1) przysługuje w związku z zamieszkiwaniem w jednym lokalu mieszkalnym albo zajmowaniem jednego lokalu mieszkalnego;
2) może przysługiwać na podstawie więcej niż jednego tytułu prawnego spośród określonych w ust. 1.
Dodatek mieszkaniowy nie przysługuje osobom przebywającym w:
1) domu pomocy społecznej,
2) młodzieżowym ośrodku wychowawczym,
3) schronisku dla nieletnich,
4) zakładzie poprawczym,
5) zakładzie karnym,
6) szkole, w tym w szkole wojskowej
- jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatnie pełne całodobowe utrzymanie.
2. Kryterium dochodowe
Dodatek mieszkaniowy przysługuje osobom, jeżeli w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę
złożenia wniosku o jego przyznanie średni miesięczny dochód przypadający na jednego członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy nie przekroczył w gospodarstwie:
1) jednoosobowym – 40%
2) wieloosobowym – 30%
- przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w dniu złożenia wniosku.
To jest od lutego 2021r. kryterium dochodowe wynosi:
1) gospodarstwo jednoosobowe – 2.066,99 zł
2) gospodarstwo wieloosobowe – 1.550,24 zł
Dodatku mieszkaniowego nie przyznaje się, jeżeli jego kwota byłaby niższa niż 0,5% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w dniu wydania decyzji.
Za dochód do dodatku mieszkaniowego uważa się dochód w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.
"Art. 3 w/wym. ustawy pkt 1 brzmi: Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) dochodzie - oznacza to, po odliczeniu kwot alimentów świadczonych na rzecz innych osób:
a) przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.1), pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne,
b) dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
c) inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych:
- renty określone w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
- renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin, przyznane na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
- świadczenie pieniężne, dodatek kompensacyjny oraz ryczałt energetyczny określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych,
- dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny i dodatek kompensacyjny określone w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
- świadczenie pieniężne określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę Niemiecką lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich,
- ryczałt energetyczny, emerytury i renty otrzymywane przez osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w latach 1939-1945 lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów,
- renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego, kwoty zaopatrzenia otrzymywane przez ofiary wojny oraz członków ich rodzin, renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945, otrzymywane z zagranicy,
- zasiłki chorobowe określone w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych,
- środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej otrzymywane od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz podmiotów, którym służyć ma ta pomoc,
- należności ze stosunku pracy lub z tytułu stypendium osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przebywających czasowo za granicą - w wysokości odpowiadającej równowartości diet z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju ustalonych dla pracowników zatrudnionych w państwowych lub samorządowych jednostkach sfery budżetowej na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495),
- należności pieniężne wypłacone policjantom, żołnierzom, celnikom i pracownikom jednostek wojskowych i jednostek policyjnych użytych poza granicami państwa w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom, a także należności pieniężne wypłacone żołnierzom, policjantom, celnikom i pracownikom pełniącym funkcje obserwatorów w misjach pokojowych organizacji międzynarodowych i sił wielonarodowych,
- należności pieniężne ze stosunku służbowego otrzymywane w czasie służby kandydackiej przez funkcjonariuszy Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Służby Więziennej, obliczone za okres, w którym osoby te uzyskały dochód,
- dochody członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne,
- alimenty na rzecz dzieci,
- stypendia doktoranckie przyznane na podstawie art. 209 ust. 1 i 7 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. poz. 1668, z późn. zm.2)), stypendia sportowe przyznane na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz.U. z 2019 r. poz. 1468, 1495 i 2251) oraz inne stypendia o charakterze socjalnym przyznane uczniom lub studentom,
- kwoty diet nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,
- należności pieniężne otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym osobom przebywającym na wypoczynku oraz uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób,
- dodatki za tajne nauczanie określone w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2019 r. poz. 2215),
- dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie zezwolenia na terenie specjalnej strefy ekonomicznej określonej w przepisach o specjalnych strefach ekonomicznych,
- ekwiwalenty pieniężne za deputaty węglowe określone w przepisach o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”,
- ekwiwalenty z tytułu prawa do bezpłatnego węgla określone w przepisach o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006,
- świadczenia określone w przepisach o wykonywaniu mandatu posła i senatora,
- dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego,
- dochody uzyskiwane za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, pomniejszone odpowiednio o zapłacone za granicą Rzeczypospolitej Polskiej: podatek dochodowy oraz składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne,
- renty określone w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
- zaliczkę alimentacyjną określoną w przepisach o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej,
- świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów,
- pomoc materialną o charakterze socjalnym określoną w art. 90c ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2019 r. poz. 1481, 1818 i 2197) oraz świadczenia, o których mowa w art. 86 ust. 1 pkt 1-3 i 5 oraz art. 212 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,
- kwoty otrzymane na podstawie art. 27f ust. 8-10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- świadczenie pieniężne określone w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 690 oraz z 2019 r. poz. 730, 752 i 992),
- świadczenie rodzicielskie,
- zasiłek macierzyński, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników,
- stypendia dla bezrobotnych finansowane ze środków Unii Europejskiej,
- przychody wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne oraz składki na ubezpieczenia zdrowotne;
3. Kryterium powierzchni lokalu zajmowanego przez wnioskodawcę
Powierzchnia użytkowa lokalu nie może być większa niż powierzchnia ustalona ustawowo - powierzchnia normatywna.
Dodatek mieszkaniowy przysługuje także w sytuacji, gdy powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego przekracza normatywną powierzchnię lokalu, ale nie więcej niż o:
1) 30% albo
2) 50% pod warunkiem, że udział powierzchni pokoi i kuchni w powierzchni użytkowej tego lokalu nie przekracza 60%.
Oznacza to, że odpowiednio do liczby osób w rodzinie (gospodarstwie domowym) powierzchnia użytkowa lokalu nie może być większa od:
Ilość osób w gospodarstwie domowymPowierzchnia normatywnaUstępstwa dopuszczalne w ustawiedla 1 osoby
dla 2 osób
dla 3 osób
dla 4 osób
dla 5 osób
dla 6 osób35 m2
40 m2
45 m2
55 m2
65 m2
70 m2+30% = 45,50 m2
+30% = 52,00 m2
+30% = 58,50 m2
+30% =71,50 m2
+30% = 84,50 m2
+30% = 91,00 m2Normatywną powierzchnię powiększa się o 15m˛, jeżeli w lokalu mieszkalnym zamieszkuje osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku lub osoba niepełnosprawna, jeżeli niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju. Normatywną powierzchnię powiększa się niezależnie od liczby członków gospodarstwa domowego. O wymogu zamieszkiwania w oddzielnym pokoju orzekają powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Wysokość dodatku mieszkaniowego łącznie z ryczałtem nie może przekraczać 70% wydatków przypadających na normatywną powierzchnię zajmowanego lokalu mieszkalnego lub 70% faktycznych wydatków ponoszonych za lokal mieszkalny, jeżeli powierzchnia tego lokalu jest mniejsza lub równa normatywnej powierzchni.
Wysokość dodatku mieszkaniowego
Wysokość dodatku mieszkaniowego stanowi różnicę między wydatkami przypadającymi na normatywną powierzchnię użytkową zajmowanego lokalu mieszkalnego, a kwotą wydatków poniesionych przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy.
Jeżeli lokal mieszkalny nie jest wyposażony w instalację:
1) doprowadzającą energię cieplną do celów ogrzewania,
2) ciepłej wody,
3) gazu przewodowego,
wylicza się ryczałt na zakup opału według wytycznych zawartych w ustawie o dodatkach mieszkaniowych.
Niezbędne dokumenty:
- wniosek,
- deklaracja o wysokości dochodów gospodarstwa domowego,
Dokumenty do wglądu:
- dokumenty potwierdzające wysokość dochodów
- dokumenty potwierdzające wydatki mieszkaniowe,
- inne, np. orzeczenie o stopniu niepełnosprawności i zaświadczenie lekarskie, informujące, że niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju
Jak jest wypłacany dodatek?
Dodatek mieszkaniowy przyznaje się, na wniosek osoby uprawnionej do dodatku mieszkaniowego, w drodze decyzji administracyjnej. Decyzja w sprawie dodatku powinna być wydana w ciągu miesiąca od dnia złożenia wniosku.
Dodatek przyznaje się na okres 6 miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca, następującego po dniu złożenia wniosku.
Dodatek mieszkaniowy wypłacany jest na konto właścicielowi lub zarządcy domu.
Co powoduje wstrzymanie wypłaty dodatku?
Jeśli osoba, której przyznano dodatek nie opłaca na bieżąco należności za zajmowany lokal mieszkalny, wypłatę dodatku wstrzymuje się do czasu uregulowania zaległości,
Jeżeli uregulowanie zaległości nie nastąpi w ciągu trzech miesięcy od dnia wydania decyzji o wstrzymaniu wypłaty dodatku, decyzja o przyznaniu dodatku mieszkaniowego wygasa,
W wypadku uregulowania należności w terminie 3 miesięcy od dnia wydania decyzji wstrzymującej wypłatę dodatku wypłaca się dodatek mieszkaniowy za okres, w którym wypłata była wstrzymana.
Odwołanie od decyzji w sprawie przyznania dodatku mieszkaniowego
Odwołanie wnosi się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Bielsku – Białej, w ciągu 14 dni od daty otrzymania decyzji za pośrednictwem GOPS w Suszcu. Jeśli organ, który wydał decyzję uzna, iż odwołanie zasługuje na uwzględnienie, może w ciągu 7 dni wydać nową decyzję. W innym wypadku przekazuje sprawę do Kolegium Odwoławczego.
Wywiad środowiskowy
Ustawa przewiduje możliwość przeprowadzenia wywiadu środowiskowego u osoby ubiegającej się o przyznanie dodatku mieszkaniowego.
Można odmówić przyznania dodatku, jeżeli:
- w wyniku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego pracownik ustali, iż występuje rażąca dysproporcja między niskimi dochodami wykazanymi w złożonej deklaracji a faktycznym stanem majątkowym wnioskodawcy, wskazującym, że jest on w stanie uiszczać wydatki związane z zajmowaniem lokalu mieszkalnego wykorzystując własne środki i posiadane zasoby majątkowe,
- faktyczna liczba osób wspólnie stale zamieszkujących i gospodarujących z wnioskodawcą jest mniejsza niż wykazana w deklaracji,
- wnioskodawca odmówi pod rygorem odpowiedzialności karnej, złożenia oświadczenia o stanie majątkowym.
Zwrot dodatku
Jeżeli dodatek mieszkaniowy przyznano na podstawie nieprawdziwych danych, osoba pobierająca go będzie musiała zwrócić dodatek w podwójnej wysokości.
W ciągu 3 lat od wydania decyzji OPS ma prawo kontroli dokumentów potwierdzających wysokość dochodów wykazanych w deklaracji.
Miejsce o termin składania dokumentów:
Dokumenty można składać w Ośrodku Pomocy Społecznej w Goczałkowicach-Zdroju, od poniedziałku do piątku, w godzinach od 7.00 do 15.00, we wtorki od 7.00 do 17.00
Obowiązki zarządcy domu lub osoby uprawnionej do pobierania należności za zajmowany lokal:
- potwierdzenie wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego, w tym potwierdzenie wydatków za zajmowany lokal,
- zarządca budynku lub inna osoba uprawniona do pobierania należności za lokal mieszkalny zalicza dodatek mieszkaniowy na poczet przysługujących lub rozliczanych za jej pośrednictwem należności za zajmowany lokal mieszkalny,
- zarządca budynku lub inna osoba uprawniona do pobierania należności za lokal zawiadamia organ przyznający dodatek mieszkaniowy o wystąpieniu zaległości, o których mowa w art.7 ust.11 (dotyczy obowiązku zawiadomienia o wstrzymaniu wypłaty dodatku mieszkaniowego z powodu niepłacenia przez wnioskodawcę różnicy pomiędzy przyznanym dodatkiem a faktyczną wysokością czynszu), obejmujących pełne 2 miesiące, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia tych zaległości,
- w przypadku niedopełnienia ww. obowiązku zarządca budynku albo inna osoba uprawniona do pobierania należności za lokale mieszkalne zwraca kwoty dodatków wypłaconych za miesiące, w których występowały zaległości w tych opłatach (art.8 ust.4 w/wym. ustawy o dodatkach mieszkaniowych),
- za niewykonanie obowiązku zawiadomienia organu przyznającego dodatek mieszkaniowy o wystąpieniu zaległości, o którym mowa w art.8 ust.4, organ nakłada w drodze decyzji na zarządcę budynku lub inną osobę uprawnioną do pobierania należności za lokal mieszkalny karę pieniężną w wysokości 500zł.
