ZAGROŻENIA W INTERNECIE
Internet jest globalną siecią komputerową, mającą za zadanie przekazywanie informacji, poprawę komunikacji oraz umożliwienie porozumiewania się na znaczne odległości.
Internet jest źródłem informacji właściwie na każdy temat. Znajdziemy tu wiele artykułów i publikacji (w tym naukowych), jak również możemy zasięgnąć porady specjalistów z różnych dziedzin. Internet daje możliwość kontaktowania się z różnymi osobami na całym świecie. Zbliża zamieszkujące osobno rodziny czy przyjaciół. Pozwala na nawiązywanie nowych znajomości, dzielenie się pasjami i pomysłami.
Internet stworzył nowe formy pracy zarobkowej. Nie tylko umożliwia reklamowanie swojego biznesu i pozyskiwanie klientów, ale również jest wyzwaniem dla informatyków, grafików, programistów. Można uznać, że internet otworzył nam okno na świat, a jego zadaniem jest ułatwienie nam życia, pracy, korzystania z informacji.
Niestety mimo tych niepodważalnych zalet internet stał się źródłem zagrożeń szczególnie dla osób młodych, którym brakuje dojrzałości, doświadczenia, umiejętności weryfikacji odbieranych informacji. Już kilkuletnie dzieci swobodnie korzystają z komputera czy smartfona, a większość gimnazjalistów korzysta z internetu każdego dnia.Musimy mieć świadomość tych zagrożeń, aby skutecznie chronić przed nimi młode pokolenie.
Niebieski wieloryb to nie tylko skojarzenie z największym stworzeniem świata, ale przede wszystkim niebezpieczna gra, która nadal budzi emocje i skłania do refleksji na temat zagrożeń dla młodych osób wynikających z powszechnego nieograniczonego dostępu do internetu.Ta interaktywna gra polega na tym, że bliżej nieustalona osoba, tzw. opiekun, wydaje uczestnikom gry różnego rodzaju polecenia i zleca zadania do wykonania, np. dokonanie samookaleczeń, oglądanie „strasznych" filmów, chodzenie po torach kolejowych. Ostatnim zadaniem w tej grze jest skok z dachu wysokiego budynku. Uczestnikami gry są osoby małoletnie, w wieku kilkunastu lat.
Czy gra zagraża dzieciom w naszym kraju? Na to pytanie trudno obecnie odpowiedzieć. Faktycznie na terenie naszego kraju prowadzone są śledztwa dotyczące namawiania małoletnich za pośrednictwem internetu do samookaleczeń, zachowań niebezpiecznych czy nawet targnięcia się na własne życie.
Trudno określić czy „Niebieski wieloryb” zbiera żniwo wśród młodzieży w Polsce. Niewątpliwie wywołał duże zainteresowanie i może być wzorem do tworzenia „gier” mających podobne zasady. Młodzi ludzie poszukują w internecie tego czego nie odnaleźli w świecie realnym m.in. znajomości, przyjaźni, zainteresowania, akceptacji, podziwu. Jak pokazują badania, dla młodych Polaków w wieku 15–19 lat internet jest najważniejszym medium.
Dla dzieci granica między światem realnym a wirtualnym przestaje istnieć. Codzienne aktywności młodego pokolenia toczą się równolegle online i offline. Rozwijanie zainteresowań, rozmowy z rówieśnikami czy odrabiane lekcji to czynności, które dzieci swobodnie realizują w sieci. Większość nastolatków systematycznie korzysta z komunikatorów. Inną, równie powszechną formą aktywności jest korzystanie z serwisów społecznościowych.
Internet otwiera przed młodym pokoleniem wiele możliwości, ale jednocześnie niesie ze sobą nowe wyzwania. Jego dynamiczny rozwój fascynuje i wciąga nastolatków. Dla młodych ludzi sieć nierzadko staje się pozornie prostym narzędziem do kształtowania swojego wizerunku, miejscem złudnie bezpiecznym, gwarantem anonimowości czy panaceum na ich problemy. Internet to kopalnia możliwości i okno na świat, w którym obok wartościowych treści i odpowiedzialnych internautów, spotykamy drastyczne obrazy i agresywnych użytkowników. Młodzi ludzie są również narażeni na utratę kontroli nad korzystaniem z internetu, co może prowadzić do izolacji, a także zaniedbywania nauki, zdrowia czy kontaktów z rówieśnikami.
Co może zagrażać dzieciom i młodzieży?
1. Niebezpieczne treści
W pierwszej kolejności w tej kategorii wymieniane są materiały pornograficzne, które mimo prawnych zakazów ciągle są w bardzo łatwy sposób dostępne także dla niepełnoletnich użytkowników. Jednak niebezpieczne treści obejmują także przemoc i rasizm oraz przekazy promujące zachowania autodestrukcyjne (takie jak promocja brania narkotyków, skrajnego odchudzania, czy wręcz samobójstwa).
2. Niebezpieczne kontakty
Internet umożliwia nawiązywanie nowych znajomości i łatwe znajdowanie ludzi o podobnych zainteresowaniach czy poglądach. Jest to jedna z jego ważnych funkcji, ale także tutaj może dochodzić do nadużyć. Oprócz zjawiska tzw. groomingu czyli uwodzenia dzieci w internecie w celu późniejszego wykorzystania seksualnego, niebezpieczne kontakty mogą dotyczyć także zjawisk takich jak werbunek do sekty lub grupy przestępczej.
3. Niebezpieczne działania: cyberprzemoc i seksting
W tej kategorii znajdują się przede wszystkim zachowania określane mianem agresji elektronicznej lub cyberprzemocy. Mogą one przyjmować różne formy takie jak agresja werbalna, zamieszczanie kompromitujących materiałów, czy tworzenie specjalnych obraźliwych stron lub profili. Innym trendem jest tzw. seksting, czyli przesyłanie własnych intymnych zdjęć lub filmików za pomocą telefonu komórkowego lub komunikatorów internetowych.
Co może niepokoić?
Niepokoić powinna każda zmiana zachowania dziecka, jego upodobań czy przyzwyczajeń. Jest to np. porzucenie swojej pasji czy treningów, zerwanie kontaktów rówieśniczych, brak zainteresowania sprawami rodziny, powtarzający się zbyt długi lub zbyt krótki sen, nadmierny apetyt lub jego brak, rozdrażnienie lub apatia a także izolowanie od kolegów, unikanie szkoły, przygnębienie i smutek.
Jak pomóc dziecku, aby uchronić je przed niebezpieczeństwem jakie niesie internet?
Z całą pewnością podstawą jest towarzyszenie dziecku w jego odkrywaniu internetu. Ważne są także rozmowy o tym, jakie sytuacje mogą się przydarzyć w sieci i jak się wtedy zachować. Warto przyglądać się w jaki sposób dziecko korzysta z sieci, jakie lubi oglądać strony, jakie wybiera gry, ile czasu poświęca na przebywanie przed komputerem, jak się zachowuje kiedy musi zakończyć swój pobyt w internecie.Unikajmy paniki. Rozmawiajmy z dzieckiem, edukujmy je, ale w żadnym przypadku nie zabierajmy mu nagle komputera, telefonu i nie odcinajmy od świata wirtualnego. Dziecko, jeśli będzie chciało, to i tak skorzysta z internetu swoimi ścieżkami.
Jeśli już wydarzy się coś złego, ważne aby nie tracić głowy, nie obwiniać siebie, ani dziecka, ale okazać wsparcie i spróbować znaleźć rozwiązanie. Jeśli znajdziemy się w trudnej sytuacji pomocy i porady co robić, możemy szukać u pedagogów szkolnych, w Poradniach Psychologiczno- Pedagogicznych czy w poradniach uzależnień.
Jakie są możliwości prawne?
Cyberprzemoc, jak i stalking w Polsce uznaje się za czyn zabroniony. Obecnie czyn ten podlega karze na podstawie art. 190a kk
- §1: Kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza
u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. - §2: Tej samej karze podlega, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.
- §3: Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2 jest targnięcie się pokrzywdzonego
na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. - §4: Ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 2 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Niezależnie od tego uregulowania prawnego karalne nadal pozostają m.in. pomówienie, zniewaga, groźba karalna, niszczenie danych informatycznych i utrudnianie dostępu do danych informatycznych, które mogą być przejawami cyberprzemocy. Niezależnie od ochrony prawnokarnej pokrzywdzonego, osoba taka może pozwać dodatkowo prześladowcę w procesie cywilnym o np. naruszenie dóbr osobistych.
